Category: Tíðindi

Barnadansurin
hjá Tøkum Lætt veturin 2015 – 16

Barnadansurin hjá Tøkum Lætt byrjar aftur sunnukvøldið
18. oktober kl. 19.00 í Skansastovu.

Børn og foreldur eru hjartaliga vælkomin.

Fyrsta kvøldið gera vit eina skrá, sum er galdandi til
jólar, og tit eru vælkomin at koma við uppskotum.

Sí eisini heimasíðuna hjá Tøkum Lætt: tokumlatt.fo

Tað sum vit seta á skránna er m.a.

Sigmunds kvæði yngra

Ólavur Riddararós
Risin og Kellingin (nýtt kvæði)
Ormurin Langi
Blankansríma
Harpuríma
Leivskvæði
Harra Pætur og Elinborg
Kall og Svein ungi
Øskudólgur og sópingarkona
Mús pá korn
Nykursvísa
o.m.a.

Hjartaliga vælkomin øll somul.

Aftur í ár skipar Dansifelagið í Havn fyri barnadansi í
Norðurlandahúsinum fríggjakvøld í dansitíðini. Fyrsta kvøldið dansað
verður, er fríggjakvøldið 9. okt., kl. 20:00. Øll eru vælkomin, og
tiltakið er ókeypis! Eingi nøvn eru sett fyri, hvør skipar, men ætlanin
er, at bæði børn og vaksin skipa tað, tey hava hug til. Hevur onkur hug
at skipa, er bert at siga frá, eisini um tað er okkurt, sum ikki stendur
í skránni ella í heftinum. Onkutíð hevur onkur fólkaskúlalærari tikið
skúlaflokk við, og hevur tað eisini riggað væl. Vegleiðandi skrá fyri
veturin:

Frí. 9.10, kl. 20	Eingin skrá
Frí. 16.10	Heystfrí
Frí. 23.10, kl. 20	Ormurin Langi, Regin Smiður, Harra Pætur og Elinborg, Kall og svein ungi, Jákupsa skegg, Torkils døtur, Hørpuríma, Øskudólgur og Sópingarkona, Burtur á heiði, Veturin kom
Frí. 30.10, kl. 20	Brestis kvæði, Runtsivalsstríðið, Ólavur Riddararós, Kongaríkið í Bábylon, Sigmunds kvæði yngra, Gudbrands kvæði, Fípan fagra, Øskudólgur og Sópingarkona, Burtur á heiði, Veturin kom
Frí. 6.11, kl. 20	Leivur Øssursson, Brúsajøkil, Mallebro, Kall og svein ungi, Hr. Sinklar, Flóvin Bænadiktsson, Øskudólgur og Sópingarkona, Burtur á heiði, Veturin kom
Frí. 13.11, kl. 20	Ormurin Langi, Regin Smiður, Harra Pætur og Elinborg, Kall og svein ungi, Jákupsa skegg, Torkils døtur, Hørpuríma, Øskudólgur og Sópingarkona, Burtur á heiði, Veturin kom
Frí. 20.11, kl. 20	Brestis kvæði, Runtsivalsstríðið, Ólavur Riddararós, Kongaríkið í Bábylon, Sigmunds kvæði yngra, Gudbrands kvæði, Fípan fagra, Øskudólgur og Sópingarkona, Burtur á heiði, Veturin kom
Frí. 27.11, kl. 20	Leivur Øssursson, Brúsajøkil, Mallebro, Kall og svein ungi, Hr. Sinklar, Flóvin Bænadiktsson, Øskudólgur og Sópingarkona, Burtur á heiði, Veturin kom
Frí. 4.12, kl. 20	Ormurin Langi, Regin Smiður, Kall og Svein ungi, Øskudólgur og Sópingarkona, Burtur á heiði, Veturin kom Vit dansa jólatræ
	Jólafrí
Frí. 8.01, kl. 20	Ormurin Langi, Regin Smiður, Harra Pætur og Elinborg, Kall og svein ungi, Jákupsa skegg, Torkils døtur, Skt. Simeon, Øskudólgur og Sópingarkona, Burtur á heiði, Veturin kom
Frí. 15.01, kl. 20	Brestis kvæði, Runtsivalsstríðið, Ólavur Riddararós, Kongaríkið í Bábylon, Sigmunds kvæði yngra, Gudbrands kvæði, Sankta Mortan, Øskudólgur og Sópingarkona, Burtur á heiði, Veturin kom
Frí. 22.01, kl. 20	Leivur Øssursson, Brúsajøkil, Mallebro, Kall og svein ungi, Hr. Sinklar, Skt. Simeon, Øskudólgur og Sópingarkona, Burtur á heiði, Veturin kom
Frí. 29.01, kl. 20	Ormurin Langi, Regin Smiður, Harra Pætur og Elinborg, Kall og svein ungi, Øskudólgur og Sópingarkona, Burtur á heiði, Veturin kom Seinasta dansikvøld

Dansur í Hornahúsunum

Vanliga verður dansað í Hornahúsunum fríggjakvøld kl. 22 (aftaná barnadansin) – fyrstu ferð 23. oktobur. Vaksin og ung (yvir 14 ár) eru vælkomin at luttaka hesi kvøldini. Vegleiðandi skrá fyri kvøldini er at finna á heimasíðuni hjá Dansifelagnum www.danshavn.org – tit kunnu eisini fylgja við Dansifelagnum á Facebook: www.facebook.com/danshavn

 

Á Nordlek í Viborg
2015

Sunnukvøldið 12. juli  kl. 20.00 komu 25 glað fólk í bussin hjá
Gundur Johannesen við badmintonhøllina í Gundadali. Hesi skuldu umboða okkara
kæra Føroyaland á Nordlek í Viborg. Vit fóru av Havnini við Norrønu uml.
midnátt.  Eg ivist ikki í, at vit øll eru
fegin um, at Norrøna siglur undir Merkinum. Men mær dámar lítið, at betala
nógvar pengar fyri kalt vatn úr Toscana afturvið mati umborð. Í Føroyum og á
føroyskum kjøli eigur kalt vatn at vera ókeypis eftir mínum tykki. Norrøna legði
at í Hirtshals til ásetta tíð týsmorgunin 14. Juli, og vit koyrdu beina leið
til Viborg, har Trúgvi og Maria stóðu fyri okkum. Vit lótu okkum í føroysk
klæðir í skundi fyri at koma rættstundis til setanina kl.15.30. Vakurt at
koma  til miðbýin í Viborg, har Dannebrog
var vundið á stong í fleiri gøtum. Fyri 4 árum síðani var Eysturoyar dansifelag
á dansiferð í Stockholm – eisini við Norrønu til Hirtshals. Góð minnir komu
fram í huganum, tá eg sá “restaurant Lilleheden” , har vit høvdu veitslu
kvøldið fyri, sum vit sigldu heimaftur ta ferðina.

Veðrið var gott alla tíðina – passaliga heitt til føroysk
klæðir – og bara okkurt hendinga æl.

Vit búðu væl – høvdu innivist í tveimum húsum, sum sami maður
átti. Nøkur búðu høgliga mitt í býnum – bert 10.min at  ganga til stevnuøkið – og hini eitt sindur
longri burturi. Húsini í miðbýnum “Klosterpensionen” høvdu verið nýtt til eitt
slag av mødrehjælp. Hvønn morgum serveraðu tvær blíðar konur okkum eina
búrmáltíð til morgunmatar  við dúki og
kongiligum porcelenið – mågestelli – á borðinum. Hugsaði við mær sjálvari, at
nú høvdu verið glómur í Hyacint.

Dómkirkjan í Viborg bleiv vígd 10.septembur 1876 – fleiri
kirkjur hava verið frammanundan, men eru farnar fyri onki av eldi. Kirkjan er
ótrúliga vøkur innan. Kunstmálarin Joakim Skovgaard og hansara hjálparfólk
prýddu hana við frescomálningum frá 1901-1906 við hendingum úr Gamla- og Nýggja
testamenti – bíbilsøgan bleiv uppfrískað øll sum hon var. Ein av hesum
málningum er meinlíkur við altartalvuna í Christianskirkjuni í Klaksvík, sum
sami maður hevur málað. Haldi, at tey flestu av okkum, tóku sær tíð til at fara
inn í kirkjuna.

Vit høvdu framsýning tríggjar ferðir, har vit dansaðu
programmið, sum vit høvdu vant heimanifrá. Umframt tað, dansðu vit bæði um
morgunin saman við børnum og eisini seinnapartar saman við vaksnum fólki úr
hinum londunum, sum vóru komin til Nordlek. Hvørt kvøld kvóðu vit
“Bøhmerlandsdrotningina”, sum vit høvdu valt til okkara samdans í Ulrik
Wilbech’s lounge. Tey høvdu skrúva plátur niður á  gólvteppið, fyri at tað skuldi rigga til
føroyskan dans. Nógv fólk frá hinum londunum komu hvørt kvøld at dansa saman
við okkum í uml. 1 tíma, og umframt Bøhmerlandsdrotningina  kvóðu vit fyri tað nógva stuttar vísur, sum
hini kenna. Vit høvdu so nógv at gera við at dansa á stevnuni, at vit lítið og
onki fingu tíð til at dansa saman við hinum londunum. Dansifelagið “ Vi kan”
var eisini við á stevnuni. Hesi eru menningartarnaði, sum dansa við eftir
førimuni og hava framsýning sum hini. Helst eisini glaðari enn vit, sum onki
feila.  Stevnan var væl fyriskipað og
góð, men strævin. Eg saknaði at tjóðsangirnir ongantíð blivu sungnir – tað
skuldi verið sjálvsagt á slíkari stevnu. Stuttlig hjá okkum, sum hava verið
nakrar ferðir á Nordlek, at hitta fólk úr hinum londunum aftur. Eg tosaði m.a. eisini
við nakrar norðmenn úr  felagnum “Rakne”,
sum vitjaði Eysturoyar dansifelag í fjør.

Umframt allan dansin vóru eisini fleiri áhugaverdar útferðir
á skránni – bæði meðan stevnan vardi og eisini aftaná. Hósdagin gjørdu  vit útferð til kálknámini í Mønsted og til
Finderup Løðu, har Erik Glipping, sum var abbasonur Valdermar Sejr, bleiv
dripin. Í kálknámunum eru uml. 60 km av gongdum í ymsar ættir. Inni í náminum
sóu vit ein stuttfilm um jarðfrøðiliga upprunan av kálki.  Her  var
framleiðsla til einaferð mitt í fimtiárunum. Nú verður námið brúkt sum ferðamál
og til koncertir, men umframt tað brúkar fyritøkan “Arla” námið til búning av
ostum, tí hitin og vætan í luftini eru støðug inni í náminum. Eisini hevur
størsti flokkur av flogmúsum í Norðureuropa 
vetursetu í náminum.

Fríggjadagin 17.juli fóru vit útferð til Ørslev kirkju, har
Magnus Heinason bleiv grivin fyri aðru ferð í nov. 1590, smá 2 ár aftaná at
hann var hálshøgdur á Gamlatorgi í Keypmannahavn tann  18.januar 1589. Presturin, sum kom at lata
okkum upp, kendi David Johannesen í Vágum frá lestrartíðini og bað okkum heilsa
honum. Vit sungu  “Boðar tú til allar
tjóðir” og “Harra Gud títt dýra navn og æra” á donskum, men við føroyskum lag.

Meðan vit koyrdu legði eg merki til, at ein vegur í Hirtshals
eitur “Tordenskjoldsvej” og ein í Viborg “Mark Stig’s vej”.

Tá stevnan var liðug, fóru vit ein túr til suðurjútlands. Á
vegnum steðgaðu vit á fyri at síggja rúnarsteinarnar í Jelling. Teir báðir
steinarnir eru reistir í 900-talinum til minnis um Gorm tann Gamla og konu
hansara Thyru drotning.  Vit vitjaðu eina
víkingamiðstøð  tætt við Ribe og Dybbøl
mølle – hvørt áhugaverdari enn annað. Myllan, sum nú er í Dybbøl, er frá 1935.
Men tað var ein heilt serlig løta, tá vit kvóðu “ Dronning Dagmar ligger i Ribe
sjug” undir standmyndini av henni á ruinunum á Riberhúsi. Vit gistu á
vallaraheimið í Sønderborg á Als.

Seinastu náttina á flatlondum gistu vit á vallaraheimið í
Løkken. Nøkur úr hópinum blivu eftir í Danmark at vitja skyldfólk og vit vóru
aftur í Føroyum seinnapartin mikudagin 22.juli.

Kathrina Hansen, Eysturoyar Dansifelag.

Vikiskiftið 11-13. sept. 2015 verður skipa fyriUng í dansií Kvívík. Talan er um eitt vikuskiftið fyri ung fólk, millum 13 og 30 ár, ið hava áhuga fyri føroyskum dansi.

Á skránni verður m.a. stovnan av ungdómsdansifelag, vit fara at læra, hvussu vit kunnu nýta røddina í kvæðunum, gongutúrur og so sjálvandi Føroyskur dansur.

Tit kunnu tilmelda tykkum við at senda ein teldupost tilhildurks@hotmail.com, ella ringja á tlf.:220659. Seinasta freist at tekna seg er 4. sept.

Nærri kunning um ferðing o.a. kemur seinni.

Tiltakið er rúsfrítt!

Vegna fyrireikararnar

Hildur Kruse Sørensen

Árliga afturvendandandi tiltakið “Dansináttin”, ið Sláið Ring og Norðurlandahúsið skipa fyri, verður í ár hóskvøldið 23. juli kl. 21.00.

At dansináttin í ár verður eitt hóskvøld, kemst av, at ein kvæðaráðstevna er í Norðurlandahúsinum í døgunum 21 – 23. juli ( sí www.nlh.fo ), og hava vit lagt dansináttina soleiðis, at tey, ið eru á ráðstevnuni, eisini kunnu uppliva almennan føroyskan dans. Dansináttin er sum altíð eitt alment tiltak, har øll eru vælkomin og kostar tað 70 kr at luttaka.

Dansináttin var til viðgerar á umboðráðsfundi hjá Sláið Ring 9. mai, og hildu umboðini, at tað fór at vera eins gott at hava dansináttina eitt hóskvøld. Hendan niðurstøða bygdi á, at flestu fólk hava frí seinnu helvt av juli og á, at leygarkvøldini hetta tíðarskeiðið eru nógv upptikin av m.a brúdleypsveitslum.

Vónandi møta vit fjølment til dansináttina hóskvøldið 23.juli.

 Í sambandi við kvæðaráðstevnuna Og dansurin gongur, sum er í Norðurlandahúsinum 20.-23. juli, verður eitt spennandi tiltak týskvøldið 21. juli klokkan 19.

Fyri nógvum árum síðan spurdi ein útvarpsmaður meg, hvíeg helt, tað hevur týdning at dansa og kvøða við børnum. Eg svaraði, at tað er tí, taðer so stuttligt.“Bara tí?” Útvarpsmaðurin var stórliga bilsin um svarið. Tað er eisini tí, men ikki bara tí. Føroyski dansurin er so nógv. Øll kunnu luttaka í føroyska dansinum, ongar treytir vera settar frammanundan. Har er einki aldursmark, tær nýtist ongan maka fyri at vera við. Hvat kyn tú ert, fólkaslag, hvussu vorðin tú ert, hvat tú trýrt uppá, tín politiskaáskoðan, taðhevur ongan týdning.Øll kunnu vera við í hesum felagsskapinum, sum føroyskur dansur er, sigur Hervør.

Men hví heldur Hervør, at neyðugt er, at halda lív í kvæðum og dansi:

– Fyri okkum er føroyski dansurin eisini tað heilt serstaka, at hann er okkara arvur, og hann er ikki til nakra aðrastaðni í heiminum. Vit hava snøgt sagt skyldu til at halda lív í bæði kvæðum og dansi, vit kunnu als ikki loyva okkum at útihýsa føroyska dansinum úr skúlanum. Tá eg byrjaði sum lærari í 1983, hendi tað av og á, at børn søgdu, at tey kundu ikki dansa, tí tað var synd. Hetta er tíbetur broytt, men nú er tað sjáldan, at børn kenna dansin aðrastaðni frá enn úr skúlanum. Flestu foreldur (og ommur og abbar) kenna tað heldur ikki natúrligt at dansa, so tað er neyðugt, at vit læra tey tað í skúlanum. Taðer stuttligari at dansa, tá vit duga at kvøða, helst eina rúgvu, og tað ber væl til at læra í skúlanum.

Men hvussu eiga vit at læra kvæði, spyrja vit Hervør.

– Mínar royndir eru, at tað var lættari at fáa børn at læra seg uttanat fyrr, enn tað er nú, men um tað verður kvøðið (og sungið) dúgliga, so læra vit. Børn tíma væl at hoyra søgurnar, sum kvæðini eru um, og so er eisini lættari at læra. Tey, sum so hava serliganáhuga fyri kvæðunum, lesa meira uppá og kunnu kanska eisini skipa í dansinum. Á okkara skúla hevur tað í fleiri ár verið skipað soleiðis, at næmingarnir skulu læra eitt felags kvæði hvønn vetur. So verður dansaðog kvøðið fram til føstulávint, tá allur skúlin dansar saman. Tað er misjavnt, hvussu væl taðhevur gingið, men sum heild hevur gingið væl.

Hervør heldur, at um ein lærari ikki hættar sær undir at dansa og kvøða í skúlanum ber til at fáa hjálp frá kvæðakønum fólki:

–Um lærarar ikki halda seg til at læra næmingar føroyskan dans, so ber til at heitaádansifeløgini kring landið. Nógvir dansarar vilja fegnir hjálpa, um brúk er fyri teimum. Nógvastaðni í landinum verður skipað fyri føroyskum dansi fyri børn, og stóra árliga upplivilsiðhjá nógvum av hesum børnum er at sleppa á landsdansistevnuna, sum Sláið ring skipar fyri. Tá koma børn og eisini nógv vaksin saman at dansa og hugna sær. Týðilig framgongd er í kvøðingini, fleiri og fleiri børn halda seg til at skipa, og tey duga væl. Tað ber væl til hjá skúlum ella skúlaflokkum at luttaka, og hetta kundiøkt um hugin hjá nøkrum børnum at dansa. Flestøll børn tíma at dansa, ikki bara føroyskan dans, meneisiniføroyskan dans. Teimum dámar væl at lurta eftir søgum og at vera saman við øðrum. Rørsla og sangur er mennandi fyri børn. Vit eiga avgjørt at gevaøllum okkara børnum ta stóru gávu, sum føroyski dansurin er, sigur Hervør.

–Lat meg fyrst siga, at eg ikki eri vaksin upp við kvøðing og dansi. Tað var einki gjørt við at kvøða í skúlanum íLeirvík, tá eg var skúlabarn her. Onkrir dreingir dansaðu í Eysturoyar dansifelagi, og teir høvdu viðhvørt fyri at taka saman, tá ikki var farandi út. Tað minnist eg aftur á sum nakað stuttligt og gott, men sum heild fóru árini í fólkaskúlanum framvið, uttan at nakað varð gjørt við at kvøða. Tá eg fór á HF, var har tann kendi og kvæðakøni lærarin, Herluf Berthelsen, og hann fór upp á gólv við okkum. Í læraraskúlanum høvdu vit Árna Dahl, og hann tók kvøðing og dans inn sum part av undirvísingini í føroyskum. Í Norðskála- Oyrar skúla, har ið eg kom at starvast, tá eg var liðug í læraraskúlanum, varð nógv gjørt við føroyskan dansídansitíðini, og tað sama kann sigast um kvøðingina íLeirvíkar skúla, her eg nú starvist, greiðir Ingun Joensen frá.

Ingun heldur, at taðer umráðandi at dansa við børnunum í teimum yngru flokkunum:

– Vit hava teir yngstu næmingarnar í fólkaskúlanum her hjá okkum, og tí hava vit lagt okkum eftir at kvøða ymiskt lætt, ið hóskar til henda aldursbólkin. Eg og starvsfelagi mín, Dánjal, hava lagt eina ætlan, hvat iðvit læra at dansa í tí triðja flokkinum, sum vit varða av. Skúlin hevur sum heild eina miðvísa ætlan við dansinum, men tá hugsað verður um aldurin á næmingunum, krevja vit kanska meira av triðja flokki enn av hinum, sigur Ingun Joensen.

– Nú er so ymiskt, hvussu tað liggur fyri at læra uttanat hjá næmingunum. Sum lærari mást tú ansa eftir, at tað ikki gerst eina byrða hjá tí, ið hevur ilt við tí, men í løtuni hava vit nakrar dreingir í flokkinum, sum tað liggur so raðið fyri hjá bæði at duga kvæði og at kvøða. Ikki minst eru teir so serstakliga áhugaðir fyri dansinum. Teir hava við sínum áhuga eins og fingið onnur við sær. Tað, at skúlin, sum heild, arbeiðir við dansi og kvøðing, elvir bæði næmingum og lærarum at arbeiða við kvæðum. Ídansitíðini dansar skúlin eina ferð um vikuna, umframt at kvøðing er partur av tónleikatímunum, sigur Ingun Joensen.

Stundum verður sagt, at føroyski dansurin hevur eina so sera góða savningarmegi. Hvørjar royndir hevur Ingun av tí?

– Tað, at kvøða og at syngja, mennir børn sera nógv. Ikki minst málsliga. Eg plagdi bara at fara ígongd við at kvøða og so aftaná taka onkur torfør orð ígjøgnum og greiða frá, hvat tey merkja. Távit tosa um tað savnandi í dansinum, má eg siga, at dansurin er framúrskarandi. Øll kunnu vera við og kenna seg sum ein part av heildini. Tað sosiala og tað samasjóðandi í einum dansiringi er sera nógv vert. Endurtøkurnar gera, at børnini minnast orðini og kunnu taka undir. Stevið er eisini í sjálvum sær rørslumennandi, heldur Ingun.

Fyri kortum var dansistevna hildin íLeirvík. Hvussu var at dansa við næmingunum á hesu stevnu?

– Tað var eitt fínt tiltak. Okkara næmingar vóru við, og eg helt meg duga at síggja, hvussu nógv teir løgdu seg eftir at dansa so væl sum gjørligt. Hóast har vóru mong børn, sum okkara næmingar ikki kendu, so smæddust teir ikki burtur. Taðer sera læruríkt at dansa saman við øðrum og fáa taðupplivilsið. Tá eg aftaná havi tosað við næmingarnar um dansistevnuna, siga teir, at teir vóru glaðir fyri hana, sigur Ingun.